Maatschappelijke impact via inkoop

De kracht van sociale ondernemingen

De overheid koopt jaarlijks voor ruim 100 miljard euro aan producten en diensten in. Dat is niet alleen een operationele taak, het is een hefboom van formaat. Want via inkoop kun je meer doen dan de beste prijs-kwaliteitverhouding behalen. Je kunt ook bijdragen aan inclusie, duurzaamheid, lokale veerkracht en innovatie.

Steeds meer organisaties zetten stappen richting maatschappelijk verantwoord inkopen (MVOI) en social return (SROI). Maar in de praktijk zien wij bij Tosss dat sociale ondernemingen worden gemist in het inkoopproces. En dat is zonde. Juist deze ondernemingen bieden direct maatschappelijke meerwaarde.

Kies voor sociale ondernemingen

Sociale ondernemingen zijn bedrijven die maatschappelijke impact centraal stellen in hun missie én praktijk. Ze creëren bijvoorbeeld werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Of werken met circulaire materialen. Door hen actief te betrekken bij inkooptrajecten:

✅ versterk je de maatschappelijke impact van bijvoorbeeld publieke middelen

✅ geef je betekenis aan MVOI-beleid én invulling aan SROI-verplichtingen

✅ werk je aan brede welvaart zonder in te leveren op kwaliteit.

6 manieren om sociaal ondernemers te betrekken bij inkoop

1. Nodig bij opdrachten onder de drempelwaarde altijd een sociale onderneming uit. Binnen de Aanbestedingswet is er ruimte om bij enkelvoudige en meervoudig onderhandse aanbestedingen bewust te kiezen wie je uitnodigt.

2. Laat opdrachtnemers hun SROI-verplichting invullen via sociale ondernemingen.

3. Koppel opdrachtnemers actief aan sociale ondernemers. Denk aan samenwerking op onderdelen als administratie, assemblage, catering of groenbeheer. Dit bevordert impact én werkgelegenheid.

4. Reserveer opdrachten specifiek voor sociale ondernemingen. Conform artikel 2.82 van de Aanbestedingswet kunnen opdrachten worden voorbehouden aan sociale firma’s. Een krachtig juridisch instrument maar nog te weinig toegepast.

5. Stimuleer samenwerking bij marktconsultaties. Organiseer speeddates of kennissessies waarbij reguliere en sociale ondernemingen elkaar kunnen vinden vóór de aanbesteding start.

6. Neem maatschappelijke waarde standaard op als gunningscriterium. Via EMVI kun je impact expliciet waarderen en belonen in de beoordeling. Maak gebruik van kwalitatieve gunningscriteria op duurzaamheid, arbeidsparticipatie en lokale impact.

   
   

Voorbeeldinvullingen uit de praktijk:

Een gemeente koopt catering en lunchpakketten in bij sociale ondernemingen die  werkplekken bieden aan statushouders. Of een provincie die haar drukwerk en kerstpakketten verzorgt met lokale sociale ondernemingen. Of een zorginstelling die haar schoonmaakwerk deels uitbesteed aan een sociaal leerbedrijf. Er zijn zoveel mogelijkheden en voorbeelden!

Wat kun je vandaag al doen als inkoper of beleidsmaker?

• Check bij nieuwe opdrachten: waar is de ruimte om een sociale onderneming te betrekken?

• Organiseer een marktverkenning waarbij ook sociale ondernemers worden uitgenodigd.

• Maak intern zichtbaar hoe SROI slim kan worden ingevuld, bijvoorbeeld via inkoop in plaats van detachering.

• Geef opdrachtgevers vertrouwen én kaders om impactgericht in te kopen.

  
  

Tosss helpt je op weg

Wij brengen overheden, inkopers en sociale ondernemingen bij elkaar. Van verkenning tot uitvoering. We helpen bij marktconsultaties, kennisdeling, netwerkvorming en matching met passende sociale aanbieders. Regionaal verankerd in Rijk van Nijmegen, professioneel georganiseerd.