Er wordt nog te vaak gedacht dat mensen 'gewoon moeten werken'

We spraken met Paul van der Mee. Hij werkt voor de taalschool Nederlandse de Baas, een organisatie die nieuwkomers helpt bij hun inburgering. Nederlandse de Baas biedt taallessen, maar richt zich ook op participatie, werkervaring en zelfredzaamheid. Paul vertelt ons alles over hoe de organisatie is ontstaan en waarom taal en meedoen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

“Nederlandse de Baas is opgericht door Margriet van Baasbank. Zij was docent NT2 en wilde graag kleinschalig taallessen aanbieden, met veel persoonlijke aandacht. Dat vond ze belangrijk, omdat onze cursisten vaak een kwetsbare achtergrond hebben. Haar man, Sander Kramer, heeft een bedrijfskundige achtergrond en heeft samen met Margriet de school opgezet zodat het vanaf de start een erkende inburgeringschool is. Ze zijn begonnen in de gemeenten Nieuw Bergen en Gennep, echt klein dus. Margriet vond dat iedereen moest kunnen meedoen. Daarom kreeg iedereen ook een eigen Chromebook om mee te werken. Vanuit Nijmegen zijn ze verder gegroeid. Inmiddels hebben we bijna 400 cursisten. We zijn nu samen met ROC de enige school die inburgering aanbiedt voor het Rijk van Nijmegen. Niet alleen Nijmegen zelf dus, maar ook omliggende gemeenten.”

Veel meer dan alleen taalles

“We merkten dat mensen na hun inburgering alsnog bij de gemeente kwamen en dan eigenlijk nog niet goed Nederlands spraken. Laat staan dat ze de stap naar werk konden zetten. Daarom vinden we het belangrijk dat participatie en taal hand in hand gaan. Ik heb Sander en Margriet leren kennen bij de sociale werkvoorziening in Gennep, waar ik toen werkte. Vanuit daar zijn we gaan samenwerken. De taalschool kwam ook letterlijk bij ons in huis. We begonnen met leren vanuit de praktijk. Niet alleen in een klaslokaal. Met de nieuwe inburgeringswet werd participatie gelukkig ook een verplicht onderdeel. Het draait nu niet alleen om taal, maar ook om meedoen in de samenleving.”

Stap voor stap richting werk

“Dingen als sollicitatiebrieven komen ook aan bod, maar vaak pas later in het traject. Voor mensen met een hoger opleidingsniveau is dat haalbaarder. Bij lager opgeleiden focussen we eerst op vaardigheden en competenties. We maken profielen van mensen en kijken samen met hen: waar liggen hun krachten? Daarmee stappen we dan naar werkgevers. Vaak past iemand niet precies op een vacature, maar kunnen ze wel veel betekenen.”

En als betaald werk (nog) niet lukt?

“Dan kijken we naar maatschappelijke participatie. Mensen werken bijvoorbeeld in een moestuin, een wijkcentrum of een bibliotheek. We werken ook samen met sociale ondernemingen, bijvoorbeeld uit het netwerk van Tosss. Een mooi voorbeeld is ‘Goed Uitje’, zij organiseren kookworkshops en bedrijfsuitjes met statushouders. Onze cursisten koken dan, en oefenen tegelijkertijd de taal. Dat is een win-winsituatie. Met Trashure taarten hebben we al jaren een structurele samenwerking en tientallen mensen geholpen aan een duurzame plek in onze samenleving. Hopelijk kunnen we met meerder organisaties binnen Tosss een zelfde samenwerking aan gaan.”

Aangesloten bij Tosss

“We hebben Tosss leren kennen via bijeenkomsten en aanbestedingen. Dan merk je dat je dezelfde visie deelt: iedereen heeft potentie. Ook statushouders. Als je je als groep presenteert, kun je samen echt iets betekenen. Denk aan gezamenlijke inkoop, fondsenwerving, projecten. Dan sta je sterker. Het is jammer dat over sociale ondernemingen toch vaak een gebrek aan informatie is bij mensen. Zeker over onze doelgroep. Als het in Den Haag over migratie gaat, hebben ze het vaak over vluchtelingen, terwijl dat maar een klein deel is van de totale groep. En binnen die groep zijn het niet ‘de vluchtelingen’ die een probleem vormen. Het gaat ook om arbeidsmigranten, maar die worden allemaal over één kam geschoren. Er wordt nog te vaak gedacht dat mensen ‘gewoon moeten werken’.”

“Ik heb ook met mensen met een verstandelijke beperking gewerkt en daar zijn de voorzieningen redelijk goed. Maar mensen met psychische kwetsbaarheden of trauma’s? Die vallen vaak tussen wal en schip. Mensen redeneren nog te vaak vanuit wantrouwen: "ze kunnen het wel, ze willen gewoon niet". Terwijl je eerst moet begrijpen wat iemand heeft meegemaakt. Mensen hebben vaak zoveel talent, maar het wordt niet gezien ”, sluit Paul af.